ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) چیست؟

ارزش خالص دارایی‌ها (Net Asset Value یا NAV) معیاری است که برای ارزیابی ارزش خالص یک صندوق یا شرکت سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. NAV برابر است با مجموع ارزش دارایی‌ها منهای مجموع بدهی‌ها. این معیار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی دقیق‌تری از ارزش دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌ گذاری داشته باشند.

استفاده از NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری

استفاده از ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) در شرکت‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی عملکرد و ارزش دارایی‌های تحت مدیریت بسیار مهم است. NAV معیاری است که با استفاده از آن می‌توان ارزش دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری را در هر لحظه اندازه‌گیری کرد. در ادامه، به نحوه استفاده از NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری و اهمیت آن پرداخته می‌شود.

ارزش خالص دارایی‌ها (Net Asset Value - NAV) در شرکت‌های سرمایه‌گذاری به ارزش کل دارایی‌های شرکت (مانند سهام، اوراق قرضه، املاک و سایر دارایی‌ها) منهای بدهی‌های آن شرکت اطلاق می‌شود. فرمول محاسبه NAV به این صورت است:

NAV=(تعداد واحدهای صادر شده/(مجموع دارایی‌ها−مجموع بدهی‌ها​

 کاربردهای NAV در شرکت‌های سرمایه‌گذاری

الف) ارزیابی عملکرد صندوق‌ها

• معیار ارزش‌گذاری: NAV به‌عنوان معیاری برای ارزش‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. با مقایسه NAV روزانه یا دوره‌ای، سرمایه‌گذاران می‌توانند عملکرد صندوق یا شرکت سرمایه‌گذاری را بررسی کنند.

• پیگیری بازدهی: با پیگیری تغییرات NAV در طول زمان، می‌توان بازدهی واقعی صندوق را مشاهده کرد و ارزیابی کرد که آیا صندوق به اهداف سرمایه‌گذاری خود رسیده است یا خیر.

ب) قیمت‌گذاری واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری

• خرید و فروش واحدها: در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، NAV معمولاً به‌عنوان مبنای قیمت‌گذاری واحدهای صندوق مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران واحدهای صندوق را بر اساس NAV خریداری یا می‌فروشند.

• شفافیت قیمت: از آنجایی که NAV به‌طور روزانه محاسبه و اعلام می‌شود، سرمایه‌گذاران به‌راحتی می‌توانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با اطلاعات شفاف و به‌روز اتخاذ کنند.

ج) ارزیابی ریسک صندوق

• اندازه‌گیری نوسانات: تغییرات روزانه یا دوره‌ای در NAV می‌تواند میزان نوسانات یا ریسک صندوق سرمایه‌گذاری را نشان دهد. صندوق‌هایی که NAV آن‌ها با ثبات بیشتری همراه است، معمولاً به‌عنوان صندوق‌های کم‌ریسک‌تر تلقی می‌شوند.

• تأثیر عوامل خارجی: تحلیل تغییرات NAV می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تأثیر عوامل خارجی مانند نوسانات بازار یا تغییرات در قیمت دارایی‌های خاص را بهتر درک کنند.

 مزایای استفاده از NAV

• شفافیت: NAV به‌طور دقیق و شفاف نشان‌دهنده ارزش دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری است و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا ارزش واقعی سرمایه‌گذاری خود را بدانند.

• مبنای قابل اعتماد: NAV به‌عنوان معیاری استاندارد و قابل اعتماد در بازارهای مالی برای مقایسه و ارزیابی صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

محدودیت‌های استفاده از NAV

• تغییرات کوتاه‌مدت: گاهی اوقات تغییرات کوتاه‌مدت در NAV ممکن است منعکس‌کننده تغییرات موقت در بازار باشد که تأثیر بلندمدت بر عملکرد صندوق ندارد.

• ناتوانی در ارزیابی نقدینگی: NAV همیشه نمی‌تواند نشان‌دهنده نقدینگی واقعی دارایی‌های صندوق باشد، به‌ویژه در صندوق‌هایی که دارایی‌های غیرنقدی مانند املاک دارند.

نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها

محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) یکی از شاخص‌های کلیدی در ارزیابی ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های مدیریت دارایی است. این شاخص نشان‌دهنده ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق یا شرکت پس از کسر بدهی‌های آن است. در ادامه، مراحل و فرمول محاسبه NAV را توضیح می‌دهم:

فرمول کلی محاسبه NAV

فرمول محاسبه NAV به‌طور کلی به این شکل است:

NAV=(تعداد واحدهای صندوق یا سهام/(مجموع دارایی‌ها−مجموع بدهی‌ها)​

جزئیات دیگری در محاسبه فرمول NAV  است که باید به آن توجه شود:

الف) مجموع دارایی‌ها

مجموع دارایی‌های صندوق یا شرکت سرمایه‌گذاری شامل ارزش بازار کلیه دارایی‌هایی است که در اختیار دارد. این دارایی‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• سهام: ارزش بازار سهام شرکت‌هایی که در سبد سرمایه‌گذاری صندوق وجود دارد.

• اوراق قرضه: ارزش جاری اوراق قرضه دولتی یا شرکتی که صندوق خریداری کرده است.

• نقد و معادل‌های نقدی: وجه نقد و معادل‌های نقدی مانند سپرده‌های کوتاه‌مدت یا اوراق بهادار با نقدشوندگی بالا.

• املاک و مستغلات: ارزش املاک و مستغلاتی که صندوق سرمایه‌گذاری در آن‌ها انجام داده است.

• سایر دارایی‌ها: دارایی‌های دیگر مانند کالاها (مثلاً طلا) یا سایر سرمایه‌گذاری‌ها.

بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری کالایی چیست؟

ب) مجموع بدهی‌ها

بدهی‌ها شامل کلیه تعهدات و بدهی‌های صندوق است که باید از دارایی‌ها کسر شود. این بدهی‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بدهی‌های جاری: تعهدات کوتاه‌مدت مانند هزینه‌های مدیریت، کارمزدها، یا سایر هزینه‌های جاری صندوق.

• بدهی‌های بلندمدت: هر نوع بدهی بلندمدتی که صندوق موظف به پرداخت آن است.

ج) تعداد واحدها یا سهام صادر شده

در محاسبه NAV باید تعداد کل واحدهای صادر شده صندوق یا سهام شرکت نیز لحاظ شود. این تعداد نشان‌دهنده مجموع سهام یا واحدهای سرمایه‌گذاری است که در دست سرمایه‌گذاران است.

روش‌های دیگر محاسبه NAV

روش‌های دیگری نیز برای محاسبه NAV وجود دارد که بر اساس نوع صندوق یا شرکت و نوع دارایی‌ها متفاوت است. به عنوان مثال، برخی صندوق‌ها ممکن است دارایی‌های غیرنقدی یا دارایی‌های با ارزش‌گذاری غیرمستقیم داشته باشند که برای محاسبه دقیق‌تر نیاز به ارزیابی‌های بیشتری دارند.

محاسبه NAV به ازای هر سهم (NAVPS)

برای محاسبه ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم (NAVPS)، کافی است NAV را بر تعداد سهام یا واحدهای صندوق تقسیم کنید. این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بدانند چه مقدار از ارزش هر سهم به دارایی‌های خالص شرکت یا صندوق تعلق دارد.

نسبت P/NAV چه مفهومی دارد؟

نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی (P/NAV) نشان‌دهنده قیمت بازار سهام یا واحد صندوق نسبت به NAV است. اگر این نسبت بالاتر از 1 باشد، به معنای آن است که سهام یا واحد صندوق به قیمتی بالاتر از ارزش واقعی دارایی‌های آن معامله می‌شود و بالعکس.

NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، NAV به عنوان معیاری برای تعیین قیمت واحدهای صندوق هنگام صدور و ابطال مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارزش NAV در روزهای مختلف تغییر می‌کند و به دلیل نوسانات دارایی‌های صندوق متفاوت است.

انواع NAV

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، دو نوع NAV وجود دارد: NAV صدور و NAV ابطال

• NAV صدور

 NAV صدور یا NAV صدور واحدهای صندوق به قیمتی اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذاران باید برای خرید واحدهای جدید در یک صندوق سرمایه‌گذاری بپردازند. در واقع، NAV صدور نشان‌دهنده ارزش خالص دارایی‌های صندوق به‌علاوه هزینه‌ها یا کارمزدهای مرتبط با صدور واحدهای جدید است. این مفهوم به‌ویژه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) و صندوق‌ های قابل معامله (ETF) کاربرد دارد. فرمول NAV  صدور به شرح زیر است:

ارزش خالص صدور=   ارزش خالص+ هزینه‌های صدور

• NAV ابطال

NAV ابطال یا NAV بازخرید (Redemption NAV) به قیمتی اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذاران هنگام فروش یا بازخرید واحدهای خود از صندوق سرمایه‌گذاری دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر، NAV ابطال نشان‌دهنده ارزش خالص دارایی‌های صندوق به ازای هر واحد است که پس از کسر هزینه‌ها و کارمزدهای مرتبط با خروج از صندوق به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. فرمول NAV  ابطال به شرح زیر است:

ارزش خالص ابطال =   ارزش خالص- هزینه‌های ابطال

جمع‌بندی

ارزش خالص دارایی (NAV) شاخصی مهم در ارزیابی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری است. این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از ارزش دارایی‌های خالص خود اطلاع پیدا کنند و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند. محاسبه NAV و NAVPS به درک بهتر ارزش واقعی سرمایه‌گذاری کمک می‌کند و نسبت P/NAV به سرمایه‌گذاران اطلاعات بیشتری درباره قیمت‌گذاری دارایی‌ها ارائه می‌دهد.