چه روش هایی برای رصد بازار بورس وجود دارد؟

شاخص بورس

شاخص بورس انواع متنوعی دارد ولی به صورت کلی برای رصد بورس نیاز به بررسی شاخص کل و شاخص کل هموزن است. روند حرکتی این شاخص ها در سایت tsetmc قابلیت مشاهده هست و در صورتی که روند هر دو شاخص از ابتدای بازار صعودی باشد می توان امیدوار بود که این روند در روزهای بعدی نیز ادامه دار باشد. حداقل ابتدای روز بعد را می توان به این روش حدس زد. به طور کلی شاخص کل نماینده شرکت های بزرگ تر (از نظر ارزش بازار) است و شاخص هموزن نیز نماینده شرکت های کوچک تر.

تصویر روند حرکتی شاخص های کل و هموزن

در این خصوص می توان 4 پیش بینی را ارائه داد.

• شاخص کل و شاخص هموزن هر دو صعودی

این موضوع نشان می­دهد که روند حرکتی بورس پایدار است و نقدینگی خوبی در بورس وجود دارد که همه سهم ها اعم از کوچک و بزرگ را به سمت صعود هدایت می­کند.

• شاخص کل و شاخص هموزن هر دو نزولی

این موضوع نشان می­دهد که روند حرکتی بورس پایدار است اما این بار به سمت ریزش و نقدینگی در بورس در هیچ بخشی عملا وجود ندارد. 

• شاخص کل صعودی و شاخص هموزن نزولی

این مدل در دو حالت اتفاق می­افتد. در شرایطی که قرار است بورس به صورت دستوری مثبت باشد، در آن صورت چند نماد بزرگ مثبت خواهند بود ولی بقیه نمادها نزولی خواهد بود. این اتفاق در دهه 90 شمسی مرسوم بود. حالت دوم به این صورت است که  پول به سمت شرکت های بزرگ رفته و اخبار خوبی که از بورس ساطع می شود صرفا برای شرکت های بورسی است. معمولا رشد های تاریخی بورس این گونه اتفاق می افتد، ابتدا نمادهای بزرگ پرقدرت مثبت می شوند و سپس همه نمادها به آن ها می پیوندند.

• شاخص کل نزولی و شاخص هموزن صعودی

این موضوع نشان می دهد پول و نقدینگی در بازار کم است و به سمت شرکت های کوچک می رود. معمولا بعد از مدتی یا شرکت های بزرگ همراه می شوند یا همین میزان نقدینگی ناپدید می شود.

نسبت P/E

نسبت پی بر ای نشان می­دهد که سرمایه­گذار چند ساله به اصل پول خود، بر اساس سودی می رسد. در سایت tsetmc داده ها گذشته نگر هستند و در نتیجه نمی توان سودهای آینده شرکت را محاسبه کرد. با تحلیل بنیادی می توان سودهای سال آینده را تخمین زد. اما در حال عادی تخمین مناسبی از نسبت p.e شرکت ها وجود ندارد. به هر حال هر چقدر پی بر ای تحلیلی پایین تر باشد برای سرمایه گذاری شرکت می تواند مناسب تر باشد. P.e شرکت ها را هم چنین با گروه خود می توان مقایسه کرد. این نسبت در سایت tsetmc وجود دارد. برای p.e کل بازار نیز بورس اوراق بهادار تهران معمولا در گزارش ماهانه خود آن را اعلام می کند و سایت های پردازش اطلاعات مالی نیز آن را به شکل روزانه ارائه می کنند.

نسبت پی بر ای شرکت گروه بهمن

نسبت پی بر ای بورس و صنایع بر اساس بولتن بورس اوراق بهادار تهران

نسبت پی بر ای بورس ها بر اساس داده های شرکت پردازش اطلاعات مالی (بورس ویو)

بررسی نمادهای پرتراکنش

نمادهای پرتراکنش به جای نمادهای پربیننده در سایت tsetmc قرار گرفته است، این نمادها نشان دهنده تعداد دفعات معاملات بر روی نمادهای بورسی و فرابورسی است. این نمادها صرفا می توانند به عنوان یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب آیند که آن را رصد کند و در نهایت برای خرید یا فروش آن اقدام کند.

میزان سهام شناور آزاد یا نقدشوندگی هر سهم

سهام شناور آزاد (Free float) به  بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک این میزان قابل معامله باشند. به عنوان مثال اگر یک نمادی میزان شناوری 60 درصدی داشته  باشد به این معنی است که 60 درصد سهام این شرکت تمایل به معامله در آن نماد را دارند و 40 درصد باقیمانده قفل است. این موضوع به نقدشوندگی سهام نیز ارتباط دارد. طبیعتا هر چقدر سهام شناور آزاد شرکت بیشتر باشد نقدشوندگی آن نیز بیشتر است.

بررسی سود و زیان انباشته شرکت

بررسی سود شرکت، روند سودآوری شرکت، تداوم سود آوری شرکت، کیفیت سودآوری شرکت، وجود طرح­های توسعه در شرکت، پیش­بینی سودآوری سال­های آتی شرکت و ... یکی دیگر از روش های رصد بازار سرمایه هستند که در بخش تحلیل بنیادی مفصل به آن پرداخته خواهد شد.

حجم و ارزش معاملات

در بررسی مولفه های بازار سرمایه بررسی حجم و ارزش معاملات روزانه کل بورس یا سهام، دو مولفه مهمی هستند که در واقع تاییدی بر شروع یک رشد یا یک سقوط هستند. در واقع اینگونه می‌توان استنباط کرد که وقتی شاخص بورس در حال رشد است، زمانی می‌توان آن را پایدار و ادامه‌دار دانست که حجم و ارزش معاملات نیز اوج بگیرند و آن حرکت را تایید کنند. همین موضوع برای سقوط شاخص نیز صدق می کند. پایدار بودن سقوط با رشد حجم و ارزش معاملات تایید می شود. حجم و ارزش برای سهام شرکت ها هم همین کاربرد را دارند.

مطالعه بر روی حجم معاملات، مشکلات زیادی دارد، با توجه به اینکه قیمت شرکت ها همگن نیستند و گاها یک سهام قیمت 40 تومانی و سهام دیگر قیمت 10 هزار تومانی دارد، تمرکز بر روی ارزش معاملات دقت بیشتری نسبت به حجم دارد.

در بررسی ارزش معاملات روزانه بازار نیز نمی‌توان به داده‌های خام اکتفا کرد. در بازار سرمایه معاملات بلوکی و عمده به صورت نامنظم صورت می‌گیرد و این معاملات جهت‌دهی خاصی در بازار ایجاد نمی‌کند. حتی بعضا در بین تحلیل گران و عموم بازار سرمایه شائبه حمایت از شاخص نیز در این زمینه وجود دارد. در نتیجه بهترین مدل بررسی، ارزش معاملات خرد روزانه است.

افزایش ارزش معاملات خرد روزانه زمانی که بازار مثبت است می‌تواند به دلیل انتشار اخبار مثبت در رابطه با سهم و آغازگر حرکت صعودی آن باشد و افزایش حجم معاملات در حرکت نزولی نیز می‌تواند نشان‌دهنده انتشار اخبار منفی در سهم باشد که سهامداران را با هدف حفظ سود یا جلوگیری از زیان به فروش آن وادار کرده است. البته این نکته قابل‌توجه است که افزایش حجم معاملات باید با توجه به محدوده‌های حمایت و مقاومت سهم مورد توجه قرار گیرد، به همین دلیل این شاخص غالباً توسط تحلیلگران تکنیکال به‌منظور پیش‌بینی قیمت سهام تجزیه و تحلیل می‌شود.

ارزش معاملات سهام و بورس را در سایت tsetmc وجود دارد، اما ارزش معاملات خرد روزانه را می توان از سایت های پردازش اطلاعات مالی پیدا کرد.

ارزش معاملات روزانه ارائه شده توسط tsetmc

ورود پول حقیقی

بسیاری از فعالین بورس معتقد هستند که روند بازار سرمایه در کوتاه مدت تحت معاملات اشخاص حقیقی است در نتیجه خالص ورود پول توسط اشخاص حقیقی می تواند یک فاکتور مناسب برای شادابی بازار سرمایه و مثبت شدن نمادها باشد. اگر در یک نماد فرضی، ارزش خرید سهامداران حقیقی از ارزش فروش آن‌ها بیشتر باشد و درواقع حقیقی‌ها به طور خالص خرید بیشتری انجام داده باشند اصطلاحا ورود پول حقیقی به آن نماد اتفاق افتاده است و اگر ارزش فروش بیشتر باشد، خروج پول حقیقی اتفاق افتاده است.

آمار حقیقی و حقوقی در سایت tsetmc

جمع بندی

روش های رصد بازار سرمایه بسیار زیاد هستند اما به طور معمول از این روش های عنوان شده می توان بورس را به شکل اجمالی رصد کرد و سپس اقدام به خرید و فروش کرد.