صف خرید و صف فروش در بورس چیست؟

بازار سرمایه محلی است که در آن قیمت‌ها با عرضه و تقاضا شکل می‌گیرند و عوامل مختلفی از جمله اخبار اقتصادی، تحلیل‌های مالی، و رفتار سرمایه‌گذاران بر روند معاملات تأثیر می‌گذارند. یکی از پدیده‌های رایج در بورس، صف خرید و صف فروش است که منعکس‌کننده حجم زیاد سفارش‌ها در سمت خرید یا فروش است. این مفاهیم نه‌تنها بر قیمت سهام تأثیر دارند، بلکه در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند.

در این مقاله، به بررسی کامل صف خرید و صف فروش، عوامل تشکیل آن‌ها، نحوه شناسایی سهامی که صف دارد، و استراتژی‌های مناسب در چنین شرایطی می‌پردازیم. همچنین، مفاهیمی مانند دامنه نوسان، فیلترهای مربوطه، و توصیه‌های کارشناسان برای مدیریت رفتار در زمان تشکیل صف‌ها ارائه خواهد شد.

صف خرید چیست؟

صف خرید در بازار بورس زمانی شکل می‌گیرد که تعداد تقاضاهای خرید برای یک سهم به‌طور قابل‌توجهی از عرضه‌های فروش آن بیشتر باشد. این حالت معمولاً به دلیل افزایش علاقه سرمایه‌گذاران به یک سهم خاص و پیش‌بینی رشد قیمتی آن ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، در صف خرید تعداد سفارش‌های خرید ثبت‌شده در بالاترین قیمت مجاز روزانه (سقف دامنه نوسان) از تعداد سهامی که برای فروش گذاشته شده، بیشتر است.

این وضعیت به معنای کمبود عرضه نسبت به تقاضا است و نشان‌دهنده فشار خرید در بازار برای آن سهم خاص است. به‌طور معمول، صف خرید با عواملی مانند انتشار اخبار مثبت درباره شرکت، اعلام سودآوری یا قراردادهای جدید، یا تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی قوی مرتبط است.

از ویژگی‌های صف خرید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تقاضای زیاد: حجم سفارش‌های خرید به‌مراتب بیشتر از حجم فروش است.

2. قیمت سقف روزانه: سفارش‌های خرید معمولاً در بالاترین قیمت ممکن در دامنه نوسان روزانه ثبت می‌شوند.

3. نبود عرضه کافی: فروشندگان تمایلی به فروش سهم در قیمت‌های فعلی ندارند.

صف خرید چه پیامدهایی در بازار دارد؟

• افزایش قیمت سهم: در صورت تداوم صف خرید، قیمت سهم می‌تواند در روزهای آینده افزایش یابد.

• جذب سرمایه‌گذاران جدید: تشکیل صف خرید معمولاً توجه سرمایه‌گذاران بیشتری را جلب می‌کند که به دنبال سودآوری هستند.

صف فروش چیست؟

صف فروش در بازار بورس به وضعیتی گفته می‌شود که تعداد سفارش‌های فروش یک سهم بسیار بیشتر از سفارش‌های خرید آن باشد. این حالت معمولاً نشان‌دهنده‌ی فشار عرضه و نبود تقاضای کافی برای خرید سهام است. صف فروش معمولاً در پایین‌ترین قیمت مجاز روزانه (کف دامنه نوسان) شکل می‌گیرد و به دلیل تقاضای پایین، فروشندگان مجبور می‌شوند سهام خود را با کمترین قیمت ممکن عرضه کنند.

از ویژگی‌های صف فروش عبارتند از:

1. عرضه زیاد: تعداد سهامی که برای فروش گذاشته شده، بسیار بیشتر از تقاضا برای خرید است.

2. قیمت کف روزانه: سفارش‌های فروش اغلب در کمترین قیمت ممکن در دامنه نوسان ثبت می‌شوند.

3. نبود تقاضای کافی: خریداران تمایلی به خرید سهم در قیمت‌های فعلی ندارند.

اما از پیامدهای صف فروش نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش شدید نقدشوندگی: به دلیل نبود خریدار، فروشندگان نمی‌توانند به‌سرعت دارایی خود را نقد کنند.

• افت قیمت سهم: اگر صف فروش ادامه یابد، قیمت سهم به تدریج کاهش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاران متضرر می‌شوند.

دامنه نوسان در معاملات اوراق بهادار

دامنه نوسان در معاملات اوراق بهادار، یکی از ابزارهای کنترل نوسانات شدید در بازار بورس و فرابورس است. این ابزار با تعیین حداقل و حداکثر قیمت مجاز برای هر سهم در یک روز معاملاتی، از نوسانات غیرمنطقی و هیجانی جلوگیری می‌کند و به پایداری بازار کمک می‌کند.

دامنه نوسان، محدوده‌ای است که در آن قیمت سهام در طول یک روز معاملاتی می‌تواند تغییر کند. این محدوده بر اساس قیمت پایانی روز قبل تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، قیمت سهام نمی‌تواند کمتر از حداقل یا بیشتر از حداکثر این محدوده باشد.

از اهداف ایجاد دامنه نوسان ، کنترل هیجانات بازار، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، ایجاد فرصت برای تحلیل و حفظ شفافیت است.

نحوه تعیین دامنه نوسان و استثنائات آن

در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، دامنه نوسان معمولاً ±5٪ از قیمت پایانی روز قبل سهم است و در بازار پایه فرابورس، این دامنه ممکن است محدودتر باشد (±3٪ در بازار زرد، ±2٪ در بازار نارنجی، و ±1٪ در بازار قرمز).
اما دامنه نوسان در شرایط خاصی که سازمان بورس تعیین کرده به شرح زیر است:

1. در زمان بازگشایی سهم: پس از توقف طولانی‌مدت، سهم‌ها بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شوند.

2. در عرضه اولیه: دامنه نوسان در روز عرضه اولیه ممکن است متفاوت باشد.

3. بازارهایی با سازوکار متفاوت: برخی ابزارهای مالی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) دامنه نوسان متفاوتی دارند.

4. ایجاد سایه جنگ: معمولا در صورت وجود همچین موضوعی، دامنه نوسان کاهش پیدا می‌کند و درصورت شدت تهدید جنگ، این کاهش بیشتر خواهد بود.

چگونه بفهمیم برای سهامی صف ایجاد می‌شود؟

برای پیش‌بینی صف خرید یا صف فروش، می‌توانید به تابلوی معاملات سهم در سایت tsetmc مراجعه کنید و نسبت حجم سفارش‌های خرید و فروش را مقایسه کنید. تصویر زیر نمونه‌ای از نماد دارای صف خرید است.

و عکس زیر یکی از نمادهایی است که به صف فروش دچار شده است.

بهترین استراتژی در زمان تشکیل صف

صف‌های خرید و فروش در بازار بورس نشان‌دهنده هیجانات سرمایه‌گذاران نسبت به یک سهم است. استراتژی مناسب در این شرایط نیازمند تحلیل دقیق و تصمیم‌گیری منطقی است تا از زیان جلوگیری و از فرصت‌ها بهره‌برداری شود.

استراتژی مناسب برای صف خرید چیست؟ برای استراتژی مناسب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورود با تحلیل دقیق: ورود به صف خرید زمانی مناسب است که سهم از نظر بنیادی ارزشمند باشد و دلایل تشکیل صف واقعی باشند.

• رصد حجم معاملات: بررسی حجم معاملات در مقایسه با میانگین حجم ماهانه می‌تواند نشان دهد که آیا صف پایدار خواهد بود.

• خرید تدریجی: اگر پیش‌بینی می‌کنید صف خرید طولانی‌مدت است، می‌توانید خرید خود را به صورت مرحله‌ای انجام دهید.

اما در زمان صف فروش باید چه استراتژی به کار گرفت؟

• خرید هوشمندانه: صف فروش می‌تواند فرصتی برای خرید باشد، به‌ویژه اگر سهم به دلیل هیجانات کوتاه‌مدت وارد صف فروش شده باشد.

• پرهیز از هیجان: در صف فروش، از فروش عجولانه اجتناب کنید و به ارزش ذاتی سهم و تحلیل خود پایبند بمانید.

• استفاده از حمایت‌ها: بررسی نقاط حمایتی سهم در تحلیل تکنیکال می‌تواند به شما کمک کند زمان مناسب ورود را پیدا کنید.

چگونه در زمان صف خرید، سهام بخریم؟

خرید سهام در زمان صف خرید نیازمند درک فرآیندهای معاملات و اتخاذ استراتژی‌های مناسب است. صف خرید معمولاً زمانی شکل می‌گیرد که تقاضا برای یک سهم بسیار بالا باشد و قیمت آن به سقف دامنه نوسان روزانه برسد. برای موفقیت در چنین شرایطی، اقدامات زیر می‌تواند مفید باشد:

1. ثبت سفارش در زمان مناسب: می‌توانید سفارش خرید خود را در اولین فرصت ممکن و حتی قبل از آغاز زمان معاملات (پیش‌گشایش) ثبت کنید و یا در زمان پیش‌گشایش سفارش خود را ثبت کنید.

2. تعیین قیمت مناسب: برای تعیین قیمت مناسب یکی از دو راهکار زیر را دارید.

• قرار دادن قیمت در سقف دامنه نوسان: در صف خرید، حتماً قیمت سفارش خود را در بالاترین حد مجاز دامنه نوسان روزانه وارد کنید. برای مثال، اگر سقف دامنه نوسان سهم 5% است، سفارش شما باید دقیقاً در این سطح باشد.

• استفاده از قیمت "حالت بازار": در برخی از سامانه‌ها می‌توانید از گزینه‌هایی مانند Market Price استفاده کنید تا در صورت تطابق سریع‌تر معامله انجام شود.

3. استفاده از ابزارهای پیشرفته: برخی از سرمایه‌گذاران از ربات‌های معاملات خودکار استفاده می‌کنند که در همان لحظات اولیه سفارش ثبت می‌کنند. این ابزارها برای سرمایه‌گذارانی که در صف‌های شلوغ رقابت می‌کنند مفید است.

ایجاد فیلتر صف خرید و صف فروش

فیلترنویسی یکی از ابزارهای قدرتمند در بازار بورس است که به شما امکان می‌دهد سهم‌هایی را که دارای شرایط خاصی هستند، به سرعت شناسایی کنید. یکی از کاربردهای مهم این ابزار، شناسایی سهام‌هایی است که در صف خرید یا صف فروش قرار دارند. این قابلیت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا در زمان مناسب تصمیم‌گیری کنند و از فرصت‌ها یا ریسک‌ها بهره‌برداری نمایند.

 برای مثال برای شناسایی صف خرید می‌توانید از فیلتر
 (iif((pl) == (tmax), true, false) && (qd1) > 0) استفاده کنید و برای شناسایی صف فروش از فیلتر
 (iif((pl) == (tmin), true, false) && (qd1) < 0) استفاده کنید.

جمع‌بندی

صف خرید و صف فروش از ویژگی‌های بازار سرمایه هستند که منعکس‌کننده رفتار سرمایه‌گذاران در مواجهه با اخبار و روندهای بازار است. شناخت عوامل تشکیل صف، استفاده از تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال، و بهره‌گیری از ابزارهای مناسب می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری در این شرایط بگیرند.