نسبت پی بر اس P/S یا قیمت به فروش چیست؟

در بازارهای مالی، یکی از چالش‌های اصلی سرمایه‌گذاران و تحلیلگران، ارزیابی درست و دقیق ارزش سهام شرکت‌ها است. برای این منظور، معیارهای مختلفی وجود دارد که هرکدام از آن‌ها به جنبه خاصی از عملکرد مالی و چشم‌انداز آینده شرکت‌ها توجه می‌کنند. یکی از این معیارها، نسبت P/S  یا نسبت قیمت به فروش است که به‌ویژه در مواردی که شرکت‌ها هنوز به سودآوری پایدار نرسیده‌اند، کاربرد فراوانی دارد.

نسبت P/S به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش‌گذاری سهام را بر اساس فروش کل شرکت انجام دهند، بدون آنکه تحت تأثیر نوسانات سودآوری یا هزینه‌های غیرمترقبه قرار گیرند. این نسبت، به‌ویژه برای شرکت‌های نوپا و صنایع با رشد بالا، ابزاری مفید برای تحلیل و مقایسه شرکت‌ها به شمار می‌آید.

در این مقاله، به بررسی مفهوم نسبت P/S، نحوه محاسبه آن، بازه‌های مناسب برای این نسبت در بورس، و همچنین محدودیت‌ها و کاربردهای مختلف این ابزار تحلیل می‌پردازیم. هدف این است که با درک بهتر این شاخص، سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیمات بهتری در زمینه خرید یا فروش سهام اتخاذ کنند و ریسک‌های مرتبط با تحلیل‌های نادرست را کاهش دهند.

نسبت P/S  چیست؟

نسبت  "قیمت به فروش" یکی از ابزارهای تحلیل بنیادی است که برای ارزیابی ارزش‌گذاری یک شرکت استفاده می‌شود. این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حاضرند چه مقدار برای هر واحد از فروش شرکت پرداخت کنند. به عبارت دیگر، این نسبت ارزش بازار شرکت را نسبت به کل درآمدهای آن بررسی می‌کند.

فرمول محاسبه این نسبت عبارت است از:

ارزش بازار شرکت /مجموع درآمد سالانه=P/S ​

ارزش بازار شرکت با  حاصل‌ضرب قیمت هر سهم در تعداد کل سهام منتشر شده شرکت و مجموع درآمد سالانه با میزان فروش یا درآمد شرکت طی یک دوره مشخص (معمولاً 12 ماه گذشته)  محاسبه می‌شود.

نسبت قیمت به فروش یک شرکت، در کسب و کارهایی که جدید یا در حال رشد که هنوز سود دهی ندارند و برای

ارزیابی پتانسیل رشد شرکت‌هایی که درآمد بالایی دارند استفاده می‌شود اما باید توجه داشت استفاده این نسبت به تنهایی، کارآمد نیست و باید در کنار نسبت‌هایی همچون P/E بهره برد.

نحوه محاسبه نسبت P/S در بورس

برای محاسبه نسبت P/S، باید ارزش بازار شرکت (Market Capitalization) بر مجموع درآمد شرکت در بازه زمانی مشخص (معمولاً 12 ماه گذشته) تقسیم شود. این عدد برای مقایسه شرکت‌ها در یک صنعت خاص بسیار کاربردی است.

برای مشخص کردن دقیق اجزای این فرمول باید از روش زیر استفاده کرد .

ابتدا قیمت سهم یا شرکتی که مدنظر دارید را از روی تابلوی سایت بورس به نشانی TSETMC.ir  باید دریافت کرد. سپس برای محاسبه ارزش بازار، تعداد سهام منتشر شده را از گزارش‌های مالی شرکت در سایت کدال، بر قیمت هر سهم ضرب کنید.

برای به‌دست آوردن فروش شرکت باید گزارش صورت سود و زیان شرکت (در سایت‌هایی مانند کدال) را مطالعه کنید تا میزان درآمد یا فروش سالانه شرکت مشخص شود.

در نهایت ارزش بازار را بر میزان درآمد یا فروش سالانه شرکت در بازه زمانی مشخص تقسیم می‌کنیم.

برای تعیین بازه زمانی برای تعیین میزان فروش P/S  باید به این نکته توجه داشت که معمولا بر اساس داده‌های 12 ماه گذشته تعیین می‌شود.

مزایای استفاده از نسبت P/S در بورس

نسبت P/S یا نسبت قیمت به فروش، یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش سهام یک شرکت را در مقایسه با فروش آن ارزیابی کنند. این نسبت با تقسیم قیمت بازار هر سهم بر فروش سالانه هر سهم به دست می‌آید. از مزایای استفاده از نسبت P/S  می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

 1. ساده و قابل فهم بودن: نسبت P/S یکی از ساده‌ترین معیارهای ارزیابی سهام است. به‌دلیل اینکه محاسبه آن فقط به قیمت سهام و فروش شرکت نیاز دارد، سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌سرعت آن را برای تحلیل اولیه استفاده کنند.

2. مناسب برای شرکت‌های با سوددهی نامنظم: این نسبت برای شرکت‌هایی که هنوز به سوددهی نرسیده‌اند یا سود خالص متغیری دارند، بسیار کاربردی است. زیرا فروش، برخلاف سود خالص، معمولاً ثابت‌تر و کمتر تحت تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت قرار می‌گیرد.

3. ارزیابی ارزش‌گذاری سهام: نسبت P/S به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بفهمند بازار چه ارزشی برای فروش‌های شرکت قائل است. نسبت پایین‌تر ممکن است نشان‌دهنده سهامی با ارزش‌گذاری پایین‌تر و پتانسیل رشد بیشتر باشد، درحالی‌که نسبت بالاتر می‌تواند به معنای ارزش‌گذاری بالای سهام باشد.

5. مقایسه میان شرکت‌ها در یک صنعت: این نسبت ابزار خوبی برای مقایسه شرکت‌ها در یک صنعت خاص است، به‌ویژه در صنایعی که سودآوری هنوز شکل نگرفته یا فروش اهمیت بیشتری نسبت به سود خالص دارد. البته باید درنظر گرفت که نسبت P/S به‌عنوان یک معیار مکمل در کنار نسبت‌های دیگر مانند P/E و P/B (قیمت به ارزش دفتری) می‌تواند دیدگاه کامل‌تری از ارزش‌گذاری سهام ارائه دهد. این ترکیب به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی دقیق‌تری از پتانسیل رشد و ریسک‌های شرکت داشته باشند.

محدودیت‌های نسبت P/S

هرچند نسبت P/S مزایای زیادی دارد و می‌تواند ابزاری مفید برای تحلیل سهام باشد، اما استفاده از آن نیز با محدودیت‌هایی همراه است. برخی از معایب و محدودیت‌های استفاده از نسبت P/S نیز به‌شرح زیر است:

1. عدم توجه به سودآوری: نسبت P/S تنها فروش شرکت را در نظر می‌گیرد و هیچ اطلاعاتی در مورد سودآوری آن ارائه نمی‌دهد. یک شرکت می‌تواند فروش بالایی داشته باشد، اما هنوز در سوددهی مشکل داشته باشد یا حتی زیان‌ده باشد. بنابراین، این نسبت نمی‌تواند به تنهایی برای ارزیابی توانایی شرکت در تولید سود و مدیریت هزینه‌ها استفاده شود.

2. عدم توجه به هزینه‌ها و حاشیه سود: نسبت P/S به هزینه‌ها و حاشیه سود توجه نمی‌کند. دو شرکت ممکن است فروش مشابهی داشته باشند، اما یکی از آنها ممکن است به دلیل هزینه‌های بالای تولید یا مدیریت ضعیف، حاشیه سود کمتری داشته باشد. در حالی که نسبت P/S به این جزئیات توجهی ندارد، بنابراین نمی‌توان از آن برای مقایسه دقیق‌تر عملکرد مالی استفاده کرد.

3. تنوع در مدل‌های تجاری: صنعت‌ها و شرکت‌ها با مدل‌های تجاری مختلف ممکن است فروش مشابهی داشته باشند، اما عملکرد مالی و قابلیت سودآوری آن‌ها به‌شدت متفاوت باشد. برای مثال، شرکت‌های فناوری ممکن است فروش بالایی داشته باشند، اما به دلیل سرمایه‌گذاری‌های بالا و هزینه‌های تحقیق و توسعه، سوددهی کمتری داشته باشند. در چنین مواردی، نسبت P/S ممکن است تصویر دقیقی از وضعیت مالی شرکت ارائه ندهد.

همچنین نسبت P/S بیشتر در صنایع خاصی مفید است، به‌ویژه در صنایعی که هنوز در مراحل ابتدایی رشد خود هستند یا سوددهی آن‌ها تثبیت نشده است. برای صنایع با حاشیه سود بالا، مانند شرکت‌های دارویی یا خدمات مالی، نسبت P/S ممکن است چندان مفید نباشد. در این صنایع، نسبت‌های دیگر مانند P/E یا ROE ممکن است تصویر بهتری از ارزش واقعی شرکت ارائه دهند.

5. تاثیرات قیمت سهام: نسبت P/S ممکن است تحت تأثیر نوسانات قیمت سهام قرار گیرد. در صورتی که قیمت سهام به دلایلی غیر از عملکرد واقعی شرکت (مانند شایعات، اخبار غیرمرتبط یا احساسات بازار) بالا برود، نسبت P/S می‌تواند نشان‌دهنده ارزش بالاتری از واقعیت باشد. این امر می‌تواند منجر به ارزیابی نادرست از ارزش سهام شود.

6. دشواری پیش‌بینی آینده: نسبت P/S نمی‌تواند پیش‌بینی دقیقی از رشد آینده شرکت‌ها ارائه دهد. این نسبت تنها بر اساس فروش فلی یا گذشته استوار است و به هیچ‌وجه نمی‌تواند عواملی مانند پتانسیل رشد، تغییرات بازار، یا نوآوری‌های آینده را در نظر بگیرد.

مقایسه نسبت P/E و نسبت P/S در بورس

نسبت‌های P/E و P/S هر دو از شاخص‌های پرکاربرد برای ارزیابی سهام در بورس هستند، اما تفاوت‌های اساسی دارند که هرکدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. این تفاوت‌ها موجب می‌شود که هر یک از این نسبت‌ها در شرایط خاصی مفیدتر باشند.

نسبت P/E قیمت بازار هر سهم را به سود هر سهم (EPS) تقسیم می‌کند.  این نسبت به طور کلی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی کنند که بازار برای هر واحد سود چقدر پول می‌پردازد و نسبت P/S قیمت بازار هر سهم را به فروش هر سهم (که معمولاً به‌عنوان فروش کل تقسیم بر تعداد سهام محاسبه می‌شود) تقسیم می‌کند. این نسبت به تحلیلگران این امکان را می‌دهد که ببینند بازار برای هر واحد فروش چه قیمتی را در نظر گرفته است. این نسبت معمولاً در صنایعی که سودآوری بالایی دارند، مانند صنایع خدمات مالی، فناوری و داروسازی، مفید است.
نسبت P/E تحت تأثیر هزینه‌ها، مالیات‌ها و ساختار مالی شرکت قرار دارد. اگر یک شرکت هزینه‌های عملیاتی بالا، بدهی زیاد یا هزینه‌های مالی بالایی داشته باشد، ممکن است سودآوری آن تحت تأثیر قرار گیرد و این می‌تواند نسبت P/E را کاهش دهد.

P/S بر فروش یا درآمد شرکت تمرکز دارد و می‌تواند برای شرکت‌هایی که هنوز به سودآوری نرسیده‌اند، مفید باشد. نسبت P/S پایین‌تر معمولاً نشان‌دهنده این است که سهم ممکن است کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده باشد. این نسبت برای شرکت‌هایی که هنوز در مرحله رشد هستند و یا سودآوری پایدار ندارند، مانند شرکت‌های نوپا یا شرکت‌هایی با درآمد بالا اما سود پایین، مفیدتر است.
نسبت P/S تحت تأثیر هزینه‌ها و ساختار مالی کمتری قرار دارد زیرا تنها فروش را در نظر می‌گیرد. بنابراین، نسبت P/S ممکن است تصویری دقیق‌تر از عملکرد یک شرکت در شرایطی که هنوز سودآوری نداشته باشد، ارائه دهد.

بازه مناسب برای نسبت P/S در بورس

برای تعیین بازه مناسب برای این نسبت باید عوامل مختلفی مانند صنعت، وضعیت مالی شرکت، و شرایط بازار در نظر گرفته شوند. برخلاف نسبت‌هایی مانند P/E که بیشتر بر سودآوری تمرکز دارند، نسبت P/S بیشتر به فروش شرکت مربوط می‌شود.

معمولاً نسبت P/S کمتر از 1 نشان‌دهنده این است که قیمت بازار هر سهم کمتر از فروش آن است. این موضوع ممکن است به معنای آن باشد که بازار سهم را کمتر از ارزش واقعی آن ارزیابی کرده است یا شرکت در شرایط مالی دشواری قرار دارد. برای شرکت‌های نوپا یا در حال زیان‌دهی، این نسبت ممکن است طبیعی باشد، اما برای شرکت‌های بزرگ و پایدار، نسبت P/S کمتر از 1 ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی در مدل کسب‌وکار یا رشد آن باشد.

نسبت P/S بین عدد 1 تا3 برای بسیاری از شرکت‌ها در بازار مناسب است و نشان‌دهنده این است که بازار به‌طور نسبی ارزش سهام را در مقایسه با فروش آن ارزیابی کرده است. نسبت P/S در این محدوده معمولاً برای شرکت‌هایی که دارای فروش ثابت و رشد معقول هستند، رایج است و زمانی که نسبت P/S به بیش از 3 برسد، معمولاً نشان‌دهنده این است که بازار انتظارات بالایی از آینده شرکت دارد و سهم به‌طور نسبی گران ارزیابی شده است. این ممکن است به این معنا باشد که شرکت در حال رشد سریع است یا در یک صنعت نوظهور قرار دارد. در این حالت، سرمایه‌گذاران ممکن است به‌دنبال پتانسیل رشد بالاتر در آینده باشند، اما باید مراقب ریسک‌های احتمالی و حباب‌های قیمتی نیز باشند.

جمع‌بندی

نسبت P/S ابزار قدرتمندی در تحلیل بنیادی است که برای ارزیابی عملکرد شرکت و مقایسه آن با همتایانش در صنعت کاربرد دارد. اگرچه این نسبت محدودیت‌هایی دارد، اما زمانی که در کنار سایر شاخص‌ها استفاده شود، می‌تواند دید جامعی از ارزش‌گذاری یک شرکت ارائه دهد. در نهایت، موفقیت در استفاده از این نسبت به دانش و تجربه تحلیلگر بستگی دارد.