سرمایه گذاری چیست؟ آشنایی با انواع روش های سرمایه گذاری
تعریف آکادمیک سرمایه در واقع همان چیزی است که عموم مردم نیز تعریف آن را می شناسند. سرمایه به کلیه دارایی‌های نقدی و غیر نقدی در کسب و کارها گفته می‌شود که ارزشی دارند. این ارزش می تواند پولی یا مالی باشد. در نتیجه سرمایه می تواند، پول نقد، ارزهای خارجی، املاک و سهام، کارخانه، ماشین آلات و همه چیزهایی که به نحوی دارای ارزش هستند، باشد.
سوالی که این وسط به وجود می آید این است که تفاوت سرمایه با دارایی چیست؟
تفاوت سرمایه با دارایی چیست؟
در واقع سرمایه حتما پول نیست. با این تعاریف سرمایه را می‌توان جزئی حیاتی از یک کسب و کار و رشد مالی آن در آینده دانست. سرمایه به صورت کلی برای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد اما دارایی می تواند راکد باشد.
سرمایه گذاری چیست؟
سرمایه گذاری در واقع استفاده از سرمایه برای درآمد یا سودی در آینده است. این آینده می تواند کوتاه مدت یا بلند مدت باشد. کسب بازدهی در سرمایه گذاری اهمیت بسیار زیادی دارد.
سرمایه گذاری در بازارهای مالی با سرمایه گذاری در بازارهای دیگر مقداری متفاوت است. به طور کلی در بازارهای مالی ما با اوراق بهادار (securities) این سرمایه گذاری انجام می شود و در بسیاری از موارد اصل دارایی در بازارهای مالی موجود نیست. به عنوان مثال ابزارهای سرمایه گذاری طلا در بازارهای مالی برای طلا، لاجرم فیزیک طلا، شمش طلا یا سکه طلا نیست. ابزارهایی است که به فیزیک طلا وابسته هستند و ورقه بهادار هستند. به عنوان مثال گواهی سپرده کالایی سکه طلا.
مزایای سرمایه گذاری چیست؟
به طور کلی سرمایه گذاری مزیت های مختلفی دارد. مردم با گران شدن کالاها قدرت خریدشان کم می شود در نتیجه با سرمایه گذاری می توانند از تورم در امان بمانند. سرمایه گذاری در دوره جوانی و میانسالی هم چنین می تواند به کمک دوره بازنشستگی بیاید و سرمایه گذاران می توانند از نهالی که در دوران جوانی خود کاشتند، در دوره سالمندی میوه بچینند. از طرفی بدون سرمایه گذاری ما به اهداف خود نمی رسیم. در واقع عموم مردم همیشه پول برای خرید یک کالا، نظیر گوشی تلفن، خودرو، خانه و ... کم دارند. با سرمایه گذاری می توان این اختلاف بین داشته و آرزو را پر کرد.
فرق سرمایه گذاری با پس انداز
پس انداز در واقع مقدار وجهی از درآمد افراد است که بعد از کسر هزینه‌های روزمره برای آنان باقی می‌ماند. این مقدار وجه اصولا برای مواقع مهمی همچون بیماری، مسافرت، مخارج دانشگاهی و ... کنار گذاشته شده است. این مبالغ یا در یک حساب بانکی به صورت جاری یا کوتاه مدت قرار می گیرد یا حتی به صورت وجه نقد نگهداری می شود. در نهایتا بالاترین بازدهی آن نرخ سود بانکی است.
قیمت خرید / (جریان نقدی ایجاد شده+قیمت خرید – قیمت فروش) = بازده قیمتی به درصد
بازده قیمتی عموما ریالی یا دلاری نیست. به درصد بیان می شود.
منظور از جریان نقدی ایجاد شده، سود نقدی مجامع شرکت ها یا درآمد اجاره از مستاجرین یا هر چیزی که حین دوره به مالک تعلق می گیرد است.
در کجا سرمایه گذاری کنیم؟
به طور کلی سرمایه گذاری در بازارهای زیر در کشورمان فراهم است.
- سرمایه گذاری و سپرده گذاری در بانک و اوراق درآمد ثابت
- سرمایه گذاری بازار مسکن و ساختمان
- سرمایه گذاری در بازارهای دلار و ارز
- سرمایه گذاری در سکه و طلا
- سرمایه گذاری در بورس و بازارهای مالی
- سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری
مهم ترین فاکتورها برای سرمایه گذاری چیست؟
عموم مردم اینطور فکر می کنند که برای سرمایه گذاری تنها میزان بازدهی بالا اهمیت دارد. یعنی بازاری که رشد خوبی داشته می تواند یک بازار ایده آل برای سرمایه گذاری باشد. این موضوع بسیار مهم است که بتوانیم بازدهی بازارهای مختلف را بسنجیم و بررسی دلایل رشد آن ها را داشته باشیم. مثلا در بازه های مختلف زمانی عموما بانک ها پایین ترین بازدهی را دارند. اینکه چرا در اکثر مواقع بانک در رتبه آخر بازدهی قرار دارد می تواند خیلی به سرمایه گذاران در مسیر سرمایه گذاری کمک کند. اما به طور کلی انتخاب بازاری که بالاترین بازدهی را داشته در از دو جهت قابل نقد است. اولی نوسان و ریسکی است که آن بازار می تواند داشته باشد و دومی ذکر این نکته است، بازارهایی که در گذشته بازدهی خارق العاده ای داشتند می توانند تکرار پذیر نباشند و حتی ممکن است در دوره طولانی در رکود بمانند تا بقیه بازارها در فاصله ای معقول به آن ها قرار گیرند.
بازدهی سرمایه گذاری چیست؟
به فواید حاصل از خرید یک دارایی را بازدهی می گویند. بازدهی دو جز دارد. جزء اول ناشی از بالا رفتن قیمت دارایی (capital gain or loss) است. مثلا شما یک سکه طلا را می خرید و پنج سال بعد قیمت آن دو برابر می شود. بازدهی شما عملا 100 درصد است و این وسط بازدهی شما هم به اصطلاح کپتال گین بوده است. جزء دوم ناشی از سود یا درآمد در دارایی (Dividend Income) هست. در این خصوص فرض کنید شما سرمایه گذاری در یک سهام بورسی دارید که هم قیمت آن بالا می رود و هم سالانه مقداری سود تقسیمی نیز دارد. یا ساختمانی که هم قیمت ساختمان بالا می رود و هم اجاره ماهیانه ای نیز به مالک تعلق می گیرد.
فرمول بازدهی به این صورت است و به صورت درصدی بیان می شود.
ریسک در سرمایه گذاری چیست؟
به طور کلی عدم اطمینان، باعث و بانی ایجاد ریسک است. ریسک عبارت است از تردیدی که شخص در ارتباط با وقوع یک نتیجه ممکن از میان نتایج ممکن را دارد. مفاهیم عدم اطمینان و ریسک کاملا با یکدیگر بوده و تفکیک ناپذیرند.
عدم اطمینان را می توانیم تابعی از احتمال در نظر بگیریم. به عبارت دیگر میزان احتمال وقوع یا عدم وقوع هر حادثه ای مابین صفر تا یک در نوسان است و آن را با درصد نشان می دهیم. بنابراین میتوانیم ریسک را امکان انحراف واقعیات از آنچه که مورد انتظار بوده است بدانیم. البته این انحراف می تواند در دو جهت مثبت یا منفی بروز کند. در واقع «هر چه دامنه پراکندگی احتمال بازده بیشتر باشد، ریسک طرح بیشتر است.»
ریسک لزوما پدیده ای منفی نیست، بلکه به همراه هر فرصتی ریسک نیز وجود دارد و اصولا نمی توان کلیه ریسک ها را از بین برد. چرا که کلیه فرصت ها از بین می رود. از آنجایی که کلیه افراد و مشارکت کنندگان بازار ریسک گریز می باشند، سرمایه گذاران تنها زمانی حاضر به قبول سطح بالاتری از ریسک هستند که به ازای آن بازدهی بیشتری به دست آورند. به بازدهی اضافه کسب شده به جهت تحمل ریسک، اصطلاحا «صرف ریسک» یا «پاداش ریسک» گفته می شود.
کدام سرمایه گذاری ها پرریسک تر هستند؟
صرف نظر از اینکه کدام بازارها بازدهی خوبی دارند، از نظر ریسک و نوسان سپرده های بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت، کمترین ریسک را دارند و بعد از آن سرمایه گذاری در مسکن است، سپس طلا و سکه ریسک معقول دارند و در نهایت بازار سرمایه و ارز ریسک زیادتری نسبت به همه بازارها دارند. از آنجایی که در بازار سرمایه و بورس ابزارهای متنوعی وجود دارد، سرمایه گذار می تواند ریسک سرمایه گذاری خود را مدیریت کند.
انواع سرمایه گذاری از نظر بازه زمانی
سرمایه گذاران وقتی که اقدام به سرمایه گذاری می کنند دوره های زمانی مشخصی را برای بازدهی خود متصور هستند، این دوره ها شامل معاملات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت هستند که سرمایه‌گذار بر حسب این اهداف اقدامات لازم را در جهت رسیدن به موفقیت انجام می‌دهد. به عنوان مثال اگر سرمایه گذاری به پول خود یک ماه دیگر نیاز داشته باشد دیدگاه کوتاه مدتی در سرمایه گذاری دارد. در کنار آن اگر یک سرمایه گذار نیاز به پول نداشته باشد و با مازاد سرمایه خود اقدام به سرمایه گذاری کند عملا دیدگاه آن بلندمدت خواهد بود. دیدگاه کوتاه مدت معمولا تا 6 ماه است، بین 6 ماه تا 1 سال دیدگاه میان مدت است و بیشتر از آن نیز دیدگاه بلند مدت خواهد بود.
بهترین سرمایه گذاری در ایران
در بازه زمانی کوتاه مدت توصیه می شود سرمایه گذاران از بانک ها و اوراق با درآمد ثابت استفاده کنند، در بلند مدت اما تحقیقات انجام شده نشان می دهد بهترین سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در بورس است.
نمودار زیر بررسی بازارهای موازی را در بازه زمانی 10 ساله نشان می دهد که در آن بورس رتبه برتر در اکثر دوره ها را دارد.
نمودار زیر نیز نشان می دهد در بازه زمانی بسیار بلند مدت (90 ساله) بازدهی واقعی بورس از همه بازارها در آمریکا بالاتر بوده است. این نمودار تقریبا برای اکثر کشورها صدق می کند.
