آموزش خرید و فروش سهام در بازار بورس ایران

بورس بازاری متشکل به صورت فیزیکی یا غیرفیزیکی است که خرید و فروش کالا، معاملات اوراق بهادار و قراردادهای مختلف در آن صورت می‌گیرد. بورس ها معمولا به دو دسته کلی بورس‌های کالایی و بورس اوراق بهادار تقسیم بندی میشود که در بورس اوراق بهادار سهام شرکت‌ها، اوراق بدهی و قررادادهای بازار آتی و مشتقه خرید و فروش می‌شوند. لازم به ذکر است که در مقاله دیگری به صورت جامع به معرفی بورس اوراق بهادار با عنوان "بورس چیست" در همین سایت پرداخته شده است. بنابراین در ادامه به بررسی و آموزش خرید سهام در بورس می پردازیم.

آموزش خرید سهام در بازار بورس

خرید سهام یکی از پرطرفدارترین روش‌های سرمایه گذاری در ایران است. برای کسب سود در این زمینه آشنایی با روش خرید و فروش سهام و نکات مرتبط با آن ضروری است. با توجه به جذابیت سرمایه گذاری در بازار سرمایه که با هدف کسب درآمد یا حفظ ارزش پول در مقاطع زمانی مشخصی صورت می‌گیرد شاهد ورود افراد تازه کار به بورس اوراق بهادار هستیم. در این مقاله که به بیانی ساده اماده شده و هدف آن آموزش مواردی مقدماتی برای ورود به بورس هست میتواند برای افراد مذکور مفید باشد. البته برای افراد کم تجربه یا افرادی که وقت و زمان کافی برای مدیریت دارایی خود در بازار سرمایه را ندارند توصیه میشود به جای سرمایه گذاری مستقیم از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم استفاده نمایند که در این روش سرمایه افراد به شرکت‌های سبدگردانی معتبر و دارای مجوز جهت تشکیل سبد مناسب سرمایه گذار سپرده می شود. البته مراجعه به صندوق های سرمایه گذاری مشترک نیز از جمله راه‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازار می باشد. این صندوق ها منابع خرد را جمع آوری و در ازای دریافت مبلغ ناچیزی تحت عنوان کارمزد مدیریت صندوق، در ابزار های مختلف بازار سرمایه، سرمایه گذاری می‎نمایند. لازم به ذکر است که در یک مقاله دیگری به صورت جامع به معرفی سبدگردانی و تفاوت آن با صندوق های سرمایه گذاری در همین سایت پرداخته شده است.

بورس اوراق بهادار چیست

بورس اوراق بهادار بازاری متشکل و غیر فیزیکی است که در آن سهام شرکت ها، قراردادها و اوراق دولتی و شرکتی خرید و فروش می‌شود. به عبارت دیگر بورس جایی است که عرضه و تقاضا به صورت روزانه قیمت سهام شرکت ها و سایر اوراق و قراردادها را مشخص میکند و فعالین میتوانند صرفا با چند کلیک دارایی  مورد نظر خود را خریداری نمایند یا نسبت به فروش آن اقدام نمایند.

سهام چیست

سهام ورقه بهاداری است که شاهدی بر مالکیت دارنده آن بر بخشی از دارایی ها و سودآوری‌های یک شرکت سهامی عام یا خاص است.  بنابراین دارنده گواهی سهام یک شرکت به نسبت مبلغی که بابت سهامداری پرداخت نموده در سودآوری شرکت ها و فروش دارایی های شرکت سهیم است. برای درک بهتر این مفهوم، فرض کنید سرمایه یک شرکتی  یک شرکتی را به ۱۰۰۰ قسمت مساوی تقسیم کرده‌ایم. در این صورت، شرکت دارای ۱۰۰۰ ورقه سهم است و اگر یکی از سهامداران مالک 3۰ ورقه یا سهم باشد، 3 درصد از سهام شرکت به وی تعلق می‌گیرد. بنابراین معادل 3 درصد از سودآوری و خالص دارایی های شرکت در مالکیت این شخص خواهد بود. 

به عبارت دیگر سهام از جمله ابزارهای مالی برای جذب سرمایه شرکت‌ها است که مالکیت بخشی از شرکت را به دارنده سهم اختصاص می‌دهد. سهام  بدون سررسید و به‌صورت بانام یا بی‌نام منتشر می‌شود و دارنده آن‌ها، حق خریدوفروش سهام را خواهد داشت. دارنده سهام عادی بسته به میزان سهم خود از شرکت، در سود و زیان و فعالیت‌های این شرکت سهیم خواهد بود.  
سهام‌داران حق شرکت در رأی‌گیری و مجامع عموم عادی و فوق العاده را خواهند داشت و همچنین می‌توانند در انتخاب هیئت‌مدیره مؤثر باشند. اگر یک سهام‌دار حقیقی یا حقوقی ازجمله سهام‌داران عمده باشد، تأثیر بیشتری در تصمیمات شرکت خواهد داشت. در هنگام تقسیم سود، بخشی از آن (به نسبت میزان مشارکت) به دارنده سهام تعلق می‌گیرد. سهام‌داران دارای حق تقدم هستند و در صورت افزایش سرمایه و امکان خرید سهام جدید، در اولویت قرار می‌گیرند.  

سهام  قدرت نقد شوندگی بالایی دارد و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را در بازار بورس و اوراق بهادار معامله کرد. مسئولیت محدود سهام‌داران، دارایی آن‌ها را در صورت عدم توانایی بازپرداخت دیون از جانب شرکت از خطر حفظ می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، مسئولیت دارنده این سهام، در حد آورده ایشان است.

مراحل خرید سهام در بازار بورس

 درصورتیکه قصد دارید برای اولین بار در بورس سرمایه گذاری نمایید باید توجه داشته باشید که برای خرید سهام در بازار سرمایه لازم است مراحل زیر را سپری نمایید تا بتوانید دسترسی دایمی برای خرید اینترنتی و انلاین سهام را کسب نمایید:

1. ثبت نام در سامانه سجام: در اولین مرحله میباست جهت ثبت اطلاعات هویتی و بانکی به سامانه سجام به ادرس  sejam.ir  مراجعه نمایید.
2. احراز هویت در سجام: بعد از ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد پیگیری، می بایست نسبت به احراز هویت به صورت حضوری در دفاتر پیشخوان و یا به صورت الکترونیکی از طریق ادرس sejam.ir یا از طریق اپلیکشن signal.ir اقدام نمایید تا پروسه ثبت نام شما در سامانه سجام تکمیل شود.
3. ثبت نام در کارگزاری: در مرحله سوم باید به سایت کارگزاری مورد نظر خود مراجعه نمایید و پس از ثبت نام اینترنتی و تکمیل توافقنامه ها و قراردادهای الکترونیکی، کد بورسی، توسط کارگزار صادر شود و نام کاربری و رمز عبور جهت استفاده از سامانه معاملاتی کارگزار، ارسال خواهد شد. 
4. شارژ حساب کد بورسی: بعد از دریافت نام کاربری و رمز عبور، از طریق منوی سامانه معاملاتی کارگزاری می توان کد بورسی را از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی شارژ نمود. به عبارت دیگر حساب کد بورسی شما از طریق حساب های بانکی که به نام صاحب کد بورسی می باشد می تواند شارژ شود.
5. ثبت سفارش در سامانه: بعد از شارژ نمودن حساب بورسی لازم است در سامانه معاملاتی کارگزاری که درآن ثبت نام نموده اید،  نام نماد مدنظر خود را جستجو نمایید  و پس از باز شدن صفحه معاملات آن نماد، سفارش خرید خود را در سامانه ثبت نمایید. هر سفارش خرید از دو پارامتر تعیین شده است که عبارت است از قیمت هرسهم و تعداد سهام. پیشنهاد میشود ابتدا قیمت مدنظر خود را از طریق مختلف مانند تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی مشخص نماید و در سامانه وارد نمایید. در مرحله بعدی با توجه به مبلغی که کد بورسی خود را شارژ نموده اید و قیمت پیشنهادی برای خرید، تعداد سهام را محاسبه و وارد نمایید و سفارش را نهایی نمایید تا سفارش شما در سامانه ثبت شود. در صورتی که قیمت پیشنهادی شما به قیمت لحظه ای نزدیک باشد امکان انجام معامله وجود دارد و معامله صورت خواهد گرفت. در غیر اینصورت می بایست نسبت به ویرایش قیمت مدنظر خود و نزدیک کردن آن به قیمت لحظه ای آخرین معامله اقدام نمایید.

نمونه ای از صفحه لاگین یکی از شرکت های کارگزاری
 

ارائه سفارش در بخش خرید

مراحل فروش سهام در بورس

در صورتی که بخواهید سهام خریداری شده را با سود یا زیان به فروش برسانید می بایست در سامانه معاملاتی کارگزاری خود مراحل زیر را  انجام دهید.

1. پیدا کردن نماد در بخش سرچ یا جستجو: در سامانه معاملاتی خود نام نماد را جستجو کنید یا از طریق قسمت پرتفوی لحظه ای نماد مد نظر خود را انتخاب کنید تا صفحه یا پنل معاملاتی آن باز شود
2. ثبت سفارش فروش در سامانه: تعداد سهام لازم جهت فروش و قیمت پیشنهادی جهت فروش در سامانه را وارد نمایید و در مرحله بعدی سفارش را تایید کنید که نهایی شود. در صورتی که قیمت پیشنهادی شما به قیمت لحظه ای آخرین معامله نزدیک باشد امکان انجام معامله وجود دارد و معامله صورت خواهد گرفت. در غیر اینصورت می بایست نسبت به ویرایش قیمت مدنظر خود و نزدیک کردن آن به قیمت لحظه ای آخرین معامله اقدام نمایید
3. دریافت وجه: بعد از انجام معامله حساب بورس شما شارژ خواهد شد و میتوانید با مبلغ مانده حساب بورسی  (میزان قدرت خرید) نسبت به سرمایه گذاری در سهام شرکت دیگری اقدام نمایید و یا سرمایه خود را از حساب بورسی خارج نمایید. در صورتی که تمایل داشته باشید مبلغ مانده حساب بورسی خود را از کد بورسی به حساب بانکی خود منتقل کنید می بایست از طریق منوی سامانه معاملاتی وارد قسمت درخواست وجه یا قسمت برداشت وجه شوید و زمان و مبلغ مدنظر خود را جهت انتقال به حساب بانکی مشخص نمایید.

مزایای خرید و فروش سهام در بورس

سرمایه گذاری در بازار سرمایه و خرید و فروش سهام غالباً با هدف کسب سود و حفظ ارزش پول و مقابله با تورم صورت خواهد گرفت. هم چنین سایر مزایا از جمله برخورداری بازار سرمایه از حمایت دولت و شفافیت قانونی زیر نظر سازمان بورس، سهولت نقدشوندگی با توجه به فعالیت نهادهای مالی نظیر صندوق های بازارگردانی و صندوق توسعه بازار سرمایه، عدم وجود محدودیت برای میزان سرمایه گذاری، بهره گیری از معافیت مالیاتی (سود سرمایه گذاری در سهام معاف از مالیات است)، بالابودن تنوع سرمایه گذاری (با توجه به تنوع ابزارها و صنایع مختلف و موجود در بازار سرمایه) و ... نیز مزایای دیگر ورود به بازار سرمایه هستند.

جمع بندی

خرید سهام یکی از پرطرفدارترین روش‌های سرمایه گذاری در ایران است. برای کسب سود در این زمینه آشنایی با روش خرید و فروش سهام و نکات مرتبط با آن ضروری است. با توجه به جذابیت سرمایه گذاری در بازار سرمایه که با هدف کسب درآمد یا حفظ ارزش پول در مقاطع زمانی مشخصی صورت می گیرد، در این مقاله به بررسی مراحل خرید سهام در بورس و بررسی سایر موارد با اهمیت برای افراد کم تجربه و تازه کار پرداخته شد. به طور خلاصه مراحل لازم جهت خرید سهام عبارت است از :

1. ثبت نام در سامانه سجام
2. احراز هویت در سجام
3. ثبت نام در کارگزاری
4. شارژ حساب کد بورسی
5. ارسال سفارش خرید در سامانه معاملاتی