اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) چیست و چه زمانی باید از آن استفاده کنید؟

استفاده از اهرم در بازارهای مالی یکی از راه‌های موثر برای افزایش بازده سرمایه‌گذاری است. اهرم به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با استفاده از منابع قرضی، سرمایه‌گذاری‌های بزرگتری انجام دهند و در نتیجه، سود بیشتری کسب کنند. اگر اهل ریسک هستید و به‌دنبال سود بیشتر به کمک اهرم مالی هستید، این آموزش مخصوص شماست. صفر تا صد نکات مربوط به اهرم در بازارهای مالی و درجه اهرم مالی را به طور کامل بررسی می‌کنیم. 

اهرم معاملاتی (Leverage) به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با استفاده از سرمایه قرضی، حجم معاملات خود را افزایش دهند. به عبارت ساده‌تر، اهرم به شما این امکان را می‌دهد که با پول کمتر، معاملات بزرگتری انجام دهید. اهرم معمولاً به صورت نسبت بیان می‌شود؛ مثلاً اهرم 1:10 به این معناست که با هر 1 واحد سرمایه خود، می‌توانید تا 10 واحد معامله کنید.

اهرم مالی باید با دقت و بر اساس تحلیل دقیق بازار و استراتژی‌های مالی استفاده شود. استفاده نادرست از اهرم می‌تواند منجر به زیان‌های بزرگی شود. بنابراین، توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاران تازه‌کار با مبالغ کم شروع کنند و به تدریج با کسب تجربه، از اهرم‌های بزرگتر استفاده کنند.

اهرم مالی چیست؟

اهرم مالی به استفاده از منابع قرضی برای افزایش ظرفیت سرمایه‌گذاری اشاره دارد. این منابع می‌توانند از طریق وام‌های بانکی، اوراق قرضه، یا سایر ابزارهای مالی تامین شوند. هدف از استفاده از اهرم مالی، افزایش بازده سرمایه‌گذاری از طریق افزایش حجم معاملات است.

در بازارهای مالی، اهرم مالی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با استفاده از سرمایه‌های کوچکتر، سودهای بزرگتری کسب کنند. این ابزار به ویژه در بازارهای پویایی مانند فارکس و بورس بسیار محبوب است و توسط بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

• افزایش بازده سرمایه‌گذاری

اهرم مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با سرمایه‌های کوچکتر، سودهای بزرگتری کسب کنند. این امر می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را به طور چشمگیری افزایش دهد.

• متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری

تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری با استفاده از اهرم مالی، سرمایه‌گذاران می‌توانند در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.

• استفاده از فرصت‌های بازار

اهرم مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به سرعت از فرصت‌های موجود در بازار بهره‌برداری کنند و از تغییرات قیمتی بهره‌مند شوند.

معایب استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

• افزایش ریسک

اهرم مالی می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به طور قابل توجهی افزایش دهد. در صورت عدم موفقیت در سرمایه‌گذاری، ضررهای بزرگی ممکن است به وجود بیاید.

• نیاز به مدیریت دقیق

استفاده از اهرم مالی نیازمند مدیریت دقیق و تحلیل‌های مالی دقیق است. عدم دقت در این موارد می‌تواند منجر به زیان‌های جدی شود.

• هزینه‌های مرتبط با قرض

استفاده از اهرم مالی معمولاً با هزینه‌های مرتبط با قرض همراه است. این هزینه‌ها می‌تواند شامل بهره وام‌ها یا کارمزدهای معاملات باشد.

درجه اهرم مالی (Degree of Financial Leverage)

درجه اهرم مالی به میزان استفاده از منابع قرضی در ساختار سرمایه یک شرکت اشاره دارد. این درجه نشان‌دهنده "میزان حساسیت سود خالص شرکت نسبت به تغییرات در سود عملیاتی" است. به عبارت دیگر، درجه اهرم مالی نشان می‌دهد که چگونه تغییرات در سود عملیاتی می‌تواند بر سود خالص تأثیر بگذارد.

درجه اهرم مالی معمولاً به صورت یک نسبت بیان می‌شود. این نسبت از تقسیم تغییرات درصدی در سود خالص بر تغییرات درصدی در سود عملیاتی محاسبه می‌شود. شرکت‌هایی با درجه اهرم مالی بالا، به تغییرات کوچکی در سود عملیاتی بسیار حساس هستند و این تغییرات می‌تواند به سود یا زیان‌های بزرگی منجر شود.

نسبت‌های اهرمی یا بدهی

نسبت‌های اهرمی یا بدهی، میزان استفاده از منابع قرضی را در ساختار سرمایه یک شرکت نشان می‌دهد. این نسبت‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا میزان ریسک مالی شرکت را ارزیابی کنند. دو نسبت اصلی اهرمی عبارتند از نسبت بدهی به دارایی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام.

• نسبت بدهی به دارایی

این نسبت از تقسیم بدهی‌های کل شرکت بر دارایی‌های کل آن محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده درصد دارایی‌های شرکت است که از طریق بدهی تامین شده است.

• نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام

این نسبت از تقسیم بدهی‌های کل شرکت بر حقوق صاحبان سهام آن محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده میزان استفاده از بدهی در مقایسه با سرمایه صاحبان سهام است.

استفاده از اهرم‌های مالی در قرارداد مشتقه

قراردادهای مشتقه ابزارهای مالی هستند که ارزش آن‌ها از دارایی‌های پایه مانند سهام، کالاها، ارزها یا شاخص‌های مالی مشتق می‌شود. استفاده از اهرم‌های مالی در این قراردادها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد که با سرمایه کم، موقعیت‌های بزرگتری در بازار باز کنند.

قراردادهای مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که با استفاده از اهرم مالی، سودهای بزرگی کسب کنند. البته باید توجه داشت که این قراردادها با ریسک‌های قابل توجهی همراه هستند و نیاز به تحلیل و مدیریت دقیق دارند.

کاربرد اهرم مالی در معاملات اعتباری

معاملات اعتباری به معاملاتی گفته می‌شود که در آن‌ها سرمایه‌گذار از پول قرضی برای خرید دارایی‌ها استفاده می‌کند. اهرم مالی در این معاملات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با سرمایه کم، دارایی‌های بیشتری خریداری کنند و از تغییرات قیمتی آن‌ها بهره‌مند شوند.

معاملات اعتباری می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما همزمان ریسک‌های زیادی را نیز به همراه دارد. در صورت کاهش قیمت دارایی‌های خریداری شده، سرمایه‌گذار ممکن است دچار زیان‌های قابل توجهی شود. بنابراین، مدیریت دقیق و استفاده مناسب از اهرم مالی در این معاملات ضروری است.

نسبت اهرمی و فرمول محاسبه آن

نسبت اهرمی به میزان استفاده از منابع قرضی در سرمایه‌گذاری یا ساختار مالی شرکت اشاره دارد. یکی از نسبت‌های اصلی اهرمی، نسبت بدهی به دارایی است که از تقسیم کل بدهی‌ها به کل دارایی‌ها محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه این نسبت به صورت زیر است:

کل دارایی /کل بدهی  =نسبت بدهی به دارایی

این نسبت نشان‌دهنده میزان "استفاده از بدهی در تأمین مالی دارایی‌های شرکت" است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ریسک مالی شرکت را ارزیابی کنند. نسبت‌های بالاتر نشان‌دهنده استفاده بیشتر از بدهی و در نتیجه ریسک بالاتر است.

کاربرد اهرم مالی در قرارداد‌های آتی (Futures Contract)

قراردادهای آتی یکی از ابزارهای مالی مشتقه هستند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا در آینده، دارایی‌های خاصی را با قیمت مشخصی خریداری یا فروش کنند. اهرم مالی در این قراردادها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با سرمایه کم، موقعیت‌های بزرگتری در بازار ایجاد کنند.

استفاده از اهرم مالی در قراردادهای آتی می‌تواند سودهای بزرگی به همراه داشته باشد، اما همزمان ریسک‌های زیادی نیز وجود دارد. تغییرات قیمتی در بازار می‌تواند به سرعت منجر به سود یا زیان‌های بزرگ شود. بنابراین، استفاده از اهرم مالی در این قراردادها نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است.

کاربرد اهرم مالی در قراردادهای اختیار معامله (Options Contract)

قراردادهای اختیار معامله به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که حق خرید یا فروش دارایی‌های خاصی را با قیمت مشخصی در آینده داشته باشند، بدون اینکه مجبور به انجام آن باشند. اهرم مالی در این قراردادها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با سرمایه کم، موقعیت‌های بزرگتری در بازار باز کنند.

استفاده از اهرم مالی در قراردادهای اختیار معامله می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما نیازمند دانش و تجربه کافی است. این قراردادها به دلیل نوسانات زیاد و پیچیدگی‌های خاص، می‌توانند ریسک‌های بزرگی به همراه داشته باشند و مدیریت دقیق ریسک در آن‌ها ضروری است.

کاربرد اهرم مالی در قراردادهای سوآپ (Swap contract)

قراردادهای سوآپ یکی از ابزارهای مالی پیچیده هستند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا جریان‌های نقدی خود را با یکدیگر مبادله کنند. استفاده از اهرم مالی در این قراردادها به
 سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با سرمایه کم، موقعیت‌های بزرگتری در بازار ایجاد کنند و از تغییرات نرخ بهره یا نرخ ارز بهره‌مند شوند.
استفاده از اهرم مالی در قراردادهای سوآپ می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است. این قراردادها به دلیل پیچیدگی‌های خاص خود، ممکن است برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار مناسب نباشند و نیاز به دانش و تجربه کافی دارند.

اهرم در برابر مارجین

اهرم و مارجین دو مفهوم مرتبط اما متفاوت در بازارهای مالی هستند. اهرم به استفاده از منابع قرضی برای افزایش حجم معاملات اشاره دارد، در حالی که مارجین به مقدار پولی است که سرمایه‌گذار باید به عنوان وثیقه برای استفاده از اهرم قرار دهد.

مارجین معمولاً به صورت درصدی از حجم کل معامله بیان می‌شود و نشان‌دهنده میزان ریسکی است که سرمایه‌گذار متحمل می‌شود. استفاده از مارجین می‌تواند به سرمایه‌گذاران این امکان را بدهد که با سرمایه کم، معاملات بزرگتری انجام دهند، اما همزمان ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارد.

اهرم معاملاتی در معاملات تکنیکال

در معاملات تکنیکال، استفاده از اهرم مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با تحلیل نمودارها و الگوهای قیمتی، موقعیت‌های بزرگتری در بازار ایجاد کنند. این نوع معاملات معمولاً بر اساس تحلیل‌های کوتاه‌مدت و پیش‌بینی تغییرات قیمتی انجام می‌شود.

اهرم مالی در معاملات تکنیکال می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما نیازمند دقت و تحلیل دقیق است. استفاده نادرست از اهرم می‌تواند منجر به زیان‌های بزرگی شود. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با دقت و تحلیل دقیق از این ابزار استفاده کنند.

معامله اهرم‌دار بدون استفاده از اهرم مستقیم

معامله اهرم‌دار بدون استفاده از اهرم مستقیم به معنای استفاده از ابزارهای مالی دیگر مانند قراردادهای مشتقه برای افزایش حجم معاملات است. این ابزارها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به قرض گرفتن مستقیم، بازده سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند.

این نوع معاملات می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا با استفاده از تحلیل‌های دقیق و استراتژی‌های مالی مناسب، بازده سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند. اما همزمان نیازمند مدیریت دقیق ریسک و تحلیل‌های مالی مناسب است.

استفاده از لوریج بیش از حد چه خطراتی دارد؟

استفاده از لوریج (اهرم) بیش از حد در بازارهای مالی می‌تواند به سرعت بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما همزمان خطرات و ریسک‌های قابل توجهی را نیز به همراه دارد. در ادامه به بررسی جزئی‌تر این خطرات می‌پردازیم:

• افزایش زیان‌ها

استفاده از لوریج به معنای استفاده از منابع قرضی برای افزایش حجم معاملات است. در صورتی که معامله به درستی پیش نرود، زیان‌ها به همان نسبت اهرم افزایش می‌یابند. به عنوان مثال، اگر شما از لوریج 1:10 استفاده کنید و ارزش دارایی‌های شما 10 درصد کاهش یابد، زیان شما 100 درصد سرمایه اولیه شما خواهد بود. این یعنی تمام سرمایه اولیه خود را از دست خواهید داد.

• Margin Call

در معاملات با لوریج، کارگزاران ممکن است نیاز به حفظ یک سطح حداقل از موجودی حساب داشته باشند. در صورت کاهش ارزش دارایی‌های شما، کارگزار ممکن است درخواست Margin Call کند. این بدان معناست که شما باید مبلغ اضافی به حساب خود واریز کنید تا سطح موجودی حداقل را حفظ کنید. عدم توانایی در واریز مبلغ اضافی ممکن است منجر به بسته شدن اجباری موقعیت‌های شما و زیان‌های بیشتری شود.

• نوسانات بالا و ریسک بازار

بازارهای مالی به خصوص بازارهای پویایی مانند فارکس و ارزهای دیجیتال می‌توانند نوسانات بالایی داشته باشند. استفاده از لوریج بالا در چنین بازارهایی می‌تواند ریسک زیان‌های سریع و بزرگ را افزایش دهد. نوسانات شدید می‌توانند به سرعت منجر به زیان‌های بزرگتری نسبت به زمانی که بدون لوریج معامله می‌کردید، شوند.

• هزینه‌های مالی

استفاده از لوریج معمولاً با هزینه‌های مرتبط با قرض همراه است، مانند بهره وام‌ها یا کارمزدهای معاملات. این هزینه‌ها می‌توانند بازده خالص سرمایه‌گذاری را کاهش دهند و در صورتی که معامله به سود نرسد، زیان‌ها را افزایش دهند.

رابطه ضریب اهرمی و مقدار سرمایه اولیه

ضریب اهرمی به میزان استفاده از منابع قرضی در سرمایه‌گذاری اشاره دارد و رابطه مستقیمی با مقدار سرمایه اولیه دارد. هرچه ضریب اهرمی بالاتر باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند با مقدار کمتری سرمایه اولیه، حجم بزرگتری از معاملات را انجام دهد.

این رابطه نشان‌دهنده اهمیت مدیریت دقیق ریسک در استفاده از اهرم مالی است. سرمایه‌گذاران باید از میزان سرمایه اولیه خود و ضریب اهرمی استفاده شده آگاه باشند و از تحلیل‌های دقیق برای کاهش ریسک استفاده کنند.

رایج‌ترین اهرم و مقدار سرمایه اولیه

رایج‌ترین اهرم در بازارهای مالی معمولاً به صورت نسبت‌های 1:10، 1:20، یا 1:50 استفاده می‌شود. این نسبت‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند که با مقدار کمی سرمایه اولیه، حجم بزرگی از معاملات را انجام دهند. برای مثال، با استفاده از اهرم 1:10، سرمایه‌گذار می‌تواند با 1 میلیون تومان سرمایه اولیه، معاملاتی به ارزش 10 میلیون تومان انجام دهد.
استفاده از این اهرم‌ها می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما همزمان ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارد. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با دقت و تحلیل‌های مالی مناسب از این ابزارها استفاده کنند.

رایج‌ترین اهرم یا لوریج در فارکس چه نسبتی است؟

در بازار فارکس، رایج‌ترین نسبت‌های اهرم معمولاً بین 1:50 تا 1:200 است. این نسبت‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند که با مقدار کمی سرمایه اولیه، حجم بزرگی از معاملات ارزی را انجام دهند. استفاده از اهرم در بازار فارکس می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما همزمان ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارد.

بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با دقت و تحلیل‌های دقیق از این ابزارها استفاده کنند و از میزان ریسکی که متحمل می‌شوند آگاه باشند. استفاده مناسب از اهرم می‌تواند به بازدهی مناسب منجر شود، اما استفاده نادرست از آن می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد.

چگونه لوریج مناسب در فارکس را پیدا کنیم؟

برای پیدا کردن لوریج مناسب در فارکس، سرمایه‌گذاران باید به چند عامل کلیدی توجه کنند. نکته اولی که باید به آن اشاره داشت این است که میزان تجربه و دانش خود در بازار فارکس را ارزیابی کنند. سرمایه‌گذاران تازه‌کار باید از لوریج‌های پایین‌تر استفاده کنند تا ریسک خود را کاهش دهند. نکته بعدی این است که باید میزان تحمل ریسک خود را مشخص کنند. هرچه تحمل ریسک کمتر باشد، لوریج پایین‌تر مناسب‌تر است.

تحلیل دقیق بازار و استفاده از استراتژی‌های مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. سرمایه‌گذاران باید از ابزارهای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کنند تا بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری مناسب‌تری بگیرند و از ریسک‌های بزرگ جلوگیری کنند.

اعمال اهرم در بازار بورس تهران

در بازار بورس تهران، استفاده از اهرم مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با سرمایه کم، حجم بزرگتری از سهام را خریداری کنند و از تغییرات قیمتی بهره‌مند شوند. این اهرم معمولاً از طریق وام‌های بانکی یا استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله تأمین می‌شود.

استفاده از اهرم مالی در بورس تهران می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را افزایش دهد، اما نیازمند مدیریت دقیق و تحلیل‌های مالی مناسب است. سرمایه‌گذاران باید از میزان ریسکی که متحمل می‌شوند آگاه باشند و از تحلیل‌های دقیق برای کاهش ریسک استفاده کنند. 

استفاده از اهرم مالی در بازار سهام در حال حاضر امکان‌پذیر نیست تنها در بازار "آتی کالا" قابل استفاده است و در حال حاضر با اهرم 10 معاملات آتی کالا قابل انجام است. 

سخن پایانی 

استفاده از اهرم مالی بر جذابیت استفاده از بازار های مالی می‌افزاید با این حال با توجه به ریسک‌های بازارهای مالی می‌توان با اهرم پایین (ریسک کمتر) معاملات را شروع کرد و مطابق با ریسک‌پذیری خود اقدام به معامله کرد.