آشنایی با انواع صندوقهای جسورانه
صندوق سرمایهگذاری جسورانه یا Venture Capital Fund، نوعی صندوق است که سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوپا و استارتاپهایی که پتانسیل رشد بالایی دارند، اما با ریسک بالا مواجه هستند، انجام میدهد. هدف این صندوقها حمایت از نوآوری و توسعه اقتصادی است و معمولاً در پروژههایی که دیگر منابع تأمین مالی برای آنها وجود ندارد، سرمایهگذاری میکنند. چنانچه به سرمایه گذاری در انواع صندوق های سرمایه گذاری علاقه مند هستید میتوانید گام اول را در اکومانی آغاز کنید.
ترکیب داراییهای صندوق سرمایهگذاری جسورانه
ترکیب داراییهای صندوقهای سرمایه گذاری جسورانه (Venture Capital Funds) به گونهای است که عمدتاً بر روی شرکتهای نوپا و استارتاپها متمرکز میباشد. این داراییها به سه بخش اصلی تقسیم میشوند:
سهام شرکتهای نوپا و خصوصی (استارتاپها)
بخش عمدهای از سرمایهگذاریهای صندوقهای جسورانه در سهام شرکتهای نوآور و نوپا انجام میشود. این شرکتها در مراحل اولیه رشد هستند و پتانسیل بالایی برای افزایش ارزش دارند، اما ریسک سرمایهگذاری در آنها نیز بالاست.
اختراعات، فناوریهای نوین و داراییهای فکری
صندوقهای جسورانه اغلب در پروژهها (آشنایی با صندوق سرمایه گذاری پروژه ای) و فناوریهای جدید سرمایهگذاری میکنند که شامل اختراعات و مالکیت فکری است. این داراییها میتوانند نوآوریهای قابل توجهی در حوزههای فناوری، پزشکی، بیوتکنولوژی و صنایع دیگر باشند.
پروژههای تحقیق و توسعه
این صندوقها همچنین سرمایه خود را در پروژههای تحقیق و توسعه متمرکز میکنند که پتانسیل بالایی برای تجاریسازی دارند. این پروژهها ممکن است مربوط به تولید محصولات جدید، فرآیندهای تولید نوین یا بهبود فناوریهای موجود باشند.
انواع صندوقهای جسورانه
صندوقهای جسورانه بر اساس حوزه سرمایهگذاری به چند دسته تقسیم میشوند:
- صندوقهای جسورانه عمومی: این نوع از صندوقها به طور کلی در استارتاپها و شرکتهای نوپا در مراحل اولیه سرمایهگذاری میکنند. این شرکتها معمولاً در حوزههای فناوری، سلامت، بیوتکنولوژی و انرژی فعالیت میکنند. هدف این صندوقها دستیابی به رشد سریع از طریق نوآوری است.
- صندوقهای جسورانه تخصصی: این صندوقها بر یک یا چند حوزه خاص متمرکز هستند. برای مثال، صندوقهای جسورانه فناوری ممکن است فقط در شرکتهای فعال در حوزه فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی یا فینتکها سرمایهگذاری کنند.
- صندوقهای جسورانه مرحله رشد: این صندوقها بر شرکتهایی تمرکز دارند که از مرحله اولیه رشد عبور کردهاند و نیاز به سرمایه بیشتری برای توسعه دارند. در این نوع صندوقها، ریسک نسبت به صندوقهای مرحله اولیه کمتر است، اما بازده نیز ممکن است در مقایسه با سرمایهگذاریهای اولیه کمتر باشد.
- صندوقهای جسورانه اجتماعی: این نوع صندوقها به دنبال ایجاد تأثیرات اجتماعی و محیطزیستی مثبت هستند. علاوه بر بازده مالی، اهداف اجتماعی و پایداری نیز در اولویت سرمایهگذاریهای این صندوقها قرار دارند. به طور مثال، سرمایهگذاری در پروژههای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر یا آموزش میتواند جزء اهداف این نوع صندوقها باشد.
- صندوقهای جسورانه جهانی: این صندوقها در شرکتها و استارتاپهایی در سطح بینالمللی سرمایهگذاری میکنند و به دنبال بهرهبرداری از فرصتهای نوآورانه در سراسر جهان هستند.
مزایا و معایب صندوق سرمایهگذاری جسورانه
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه عبارتند از:
- بازده بالا: سرمایهگذاری در استارتاپهای نوآورانه و کسبوکارهای جدید که پتانسیل رشد سریعی دارند، ممکن است در صورت موفقیت به بازدهی بسیار بالایی منجر شود. برخی از صندوقهای جسورانه توانستهاند سودهای چشمگیری برای سرمایهگذاران خود فراهم کنند.
- تنوع در پرتفوی سرمایهگذاری: سرمایهگذاری در چندین استارتاپ یا پروژه، ریسک کلی سرمایهگذاری را کاهش میدهد. تنوع سرمایهگذاری به این معنا است که حتی اگر یکی از پروژهها شکست بخورد، باز هم فرصت سوددهی در دیگر سرمایهگذاریها وجود دارد.
- حمایت از نوآوری: این صندوقها به استارتاپها و کارآفرینان کمک میکنند تا به منابع مالی دست یابند و نوآوریهای خود را توسعه دهند. این کار نه تنها باعث رشد اقتصادی میشود، بلکه به ارتقای فناوریها و راهحلهای جدید نیز کمک میکند.
- دسترسی به سرمایهگذاری در استارتاپهای نوپا: سرمایهگذاری جسورانه به افراد اجازه میدهد تا در پروژههایی شرکت کنند که ممکن است بهطور معمول از طریق بازارهای عمومی در دسترس نباشند.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه به شرح زیر است:
- ریسک بالا: هرچند بازدهی بالا میتواند جذاب باشد، اما شکست در سرمایهگذاریهای جسورانه بسیار محتمل است. استارتاپها معمولاً در مراحل اولیه فعالیت ریسکپذیری بالایی دارند و احتمال شکست آنها زیاد است.
- دوره زمانی طولانی برای بازده: ممکن است سالها طول بکشد تا صندوق جسورانه به سوددهی برسد. بنابراین، این نوع سرمایهگذاریها مناسب افرادی است که افق زمانی طولانیتری برای دریافت سود دارند و نیاز به نقدینگی سریع ندارند.
- محدودیت در نقدشوندگی: برخلاف سهام عمومی که میتوان آنها را بهسرعت خرید و فروش کرد، سرمایهگذاری در صندوقهای جسورانه نقدشوندگی کمی دارد. سرمایهگذار ممکن است نتواند بهسرعت از سرمایه خود خارج شود.
- نظارت کمتر بر سرمایهگذاریها: سرمایهگذارانی که از طریق صندوقهای جسورانه سرمایهگذاری میکنند، کنترل مستقیمی بر استارتاپها ندارند و بیشتر به تیم مدیریت صندوق اعتماد میکنند.
نحوه مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه
برای مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه (Venture Capital Funds)، باید به چند عامل کلیدی توجه کرد. این صندوقها به دلیل ریسک بالا و پتانسیل بازدهی زیاد، ویژگیهای متنوعی دارند که در ارزیابی و انتخاب آنها باید بررسی شوند:
1. حوزه سرمایهگذاری: صندوقهای جسورانه در زمینههای مختلفی مانند فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، انرژیهای نو، و ... سرمایهگذاری میکنند. بسته به حوزه سرمایهگذاری صندوق، میتوانید پیشبینیهای بازدهی و ریسک آن را در نظر بگیرید.
2. تیم مدیریتی: یکی از عوامل کلیدی در مقایسه صندوقها، تجربه و تخصص تیم مدیریت صندوق است. تیم مدیریتی متخصص و با تجربه میتواند موفقیت بیشتری در انتخاب پروژههای مناسب و مدیریت صحیح داشته باشد.
3. مدت زمان سرمایهگذاری: صندوقهای جسورانه معمولاً سرمایهگذاریهای بلندمدت دارند و ممکن است بازدهی صندوق در چند سال اول پایین باشد. بررسی مدت زمان معمول سرمایهگذاری و پیشبینیهای خروج (Exit) از پروژهها مهم است.
4. میزان ریسک و بازدهی: یکی از ویژگیهای صندوقهای جسورانه ریسک بالای آنهاست، اما در صورت موفقیت پروژهها، بازدهی میتواند بسیار چشمگیر باشد. مقایسه صندوقها از نظر عملکرد گذشته و پتانسیل سودآوری آینده اهمیت دارد
5. تنوع سبد سرمایهگذاری: تنوع پروژهها و شرکتهایی که صندوق جسورانه در آنها سرمایهگذاری میکند نیز میتواند یک معیار مهم برای مقایسه باشد. تنوع میتواند ریسکهای سرمایهگذاری را کاهش دهد.
7. نرخ خروج (Exit Rate): نرخ خروج پروژهها و شرکتهای تحت حمایت صندوق یکی دیگر از عوامل مهم است. صندوقهایی که موفق به خروج از پروژهها در زمان مناسب میشوند، بازدهی بالاتری دارند.
صندوق سرمایهگذاری جسورانه برای چه افرادی مناسب است؟
صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه (Venture Capital Funds) به دلیل ماهیت ریسکپذیر و بلندمدت خود، برای افرادی مناسب هستند که:
- تحمل ریسک بالا دارند: سرمایهگذاران در این نوع صندوقها باید آمادگی پذیرش ریسکهای زیاد را داشته باشند، چرا که سرمایهگذاری در استارتاپها و کسبوکارهای نوآورانه همیشه با احتمال شکست مواجه است. این نوع سرمایهگذاریها ممکن است به بازدهیهای بسیار بالایی برسد، اما خطر از دست دادن سرمایه نیز وجود دارد.
- افق زمانی طولانیمدت دارند: این صندوقها به دلیل ماهیت خود، به دوره زمانی طولانی برای بازدهدهی نیاز دارند. سرمایهگذاران باید آمادگی داشته باشند که سرمایه خود را برای چندین سال (5 تا 10 سال یا بیشتر) در این صندوقها نگه دارند تا بتوانند از بازدهیهای احتمالی بهرهمند شوند.
- علاقهمند به نوآوری و فناوری هستند: افرادی که تمایل به حمایت از استارتاپها و کسبوکارهای نوآورانه دارند و علاقهمند به سرمایهگذاری در حوزههای فناورانه و نوآورانه هستند، معمولاً به این نوع صندوقها جذب میشوند. این صندوقها به شرکتهای نوپا کمک میکنند تا ایدههای نوآورانه خود را توسعه دهند.
- تنوعبخشی به پورتفوی خود میخواهند: افرادی که به دنبال تنوعبخشی به پورتفوی خود هستند و میخواهند بخشی از سرمایه خود را به سرمایهگذاریهای پرخطر و با بازده بالا اختصاص دهند، ممکن است به صندوقهای جسورانه علاقهمند شوند. این نوع سرمایهگذاری میتواند توازنی در پرتفوی بین ریسک و بازدهی ایجاد کند.
- دارای سرمایه مازاد هستند: سرمایهگذاری در صندوقهای جسورانه نیاز به سرمایه مازاد دارد، به این معنا که افراد نباید تمام داراییهای نقدی خود را در این صندوقها قرار دهند. این نوع سرمایهگذاری بیشتر مناسب افرادی است که منابع مالی متعددی دارند و میتوانند بخشی از آن را به سرمایهگذاریهای پرریسک اختصاص دهند.
کارمزد صندوق سرمایهگذاری جسورانه
کارمزد این صندوقها معمولاً شامل کارمزد مدیریت و کارمزد موفقیت (Success Fee) است. کارمزد مدیریت به صورت ثابت و سالانه از کل سرمایهگذاریها محاسبه میشود و کارمزد موفقیت به میزان سوددهی پروژه بستگی دارد. کارمزد صندوق های سرمایهگذاری جسورانه به شرح زیر است:
نحوه سرمایهگذاری در صندوق سرمایهگذاری جسورانه
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه (Venture Capital Funds) به دلیل ماهیت تخصصی و پرریسک خود دارای مراحل و نیازمندیهای مشخصی است. در ادامه، نحوه سرمایهگذاری در این صندوقها بهطور خلاصه آورده شده است:
شناسایی صندوقهای جسورانه
ابتدا باید صندوقهای جسورانهای که فعال هستند و برای پذیرش سرمایهگذار آمادهاند را شناسایی کنید. این صندوقها معمولاً توسط شرکتهای مدیریت دارایی و نهادهای مالی معتبر ارائه میشوند. در ایران، این صندوقها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند.
بررسی پروپوزال و اهداف صندوق
هر صندوق جسورانه، استراتژیهای سرمایهگذاری و اهداف خاصی را دنبال میکند. به همین دلیل، پیش از سرمایهگذاری، باید پروپوزال صندوق و حوزههایی که قصد سرمایهگذاری در آنها را دارد، بررسی کنید. معمولاً این صندوقها در حوزههای نوآوری، فناوری و استارتاپها سرمایهگذاری میکنند.
اطلاع از شرایط و ریسکها
صندوقهای جسورانه به دلیل سرمایهگذاری در پروژههای نوآورانه و ریسکپذیر، دارای ریسک بالایی هستند. سرمایهگذاران باید از ریسکهای مربوطه آگاه باشند و از مشاوران مالی یا کارشناسان متخصص کمک بگیرند.
مشارکت از طریق پذیرهنویسی یا افزایش سرمایه
صندوقهای جسورانه معمولاً از طریق پذیرهنویسی عمومی یا خصوصی، سرمایهگذار جذب میکنند. در پذیرهنویسی عمومی، افراد میتوانند با ثبتنام و واریز وجه موردنیاز، در صندوق سهامدار شوند. در حالت افزایش سرمایه، سرمایهگذاران موجود میتوانند سهم خود را افزایش دهند.
سود انتظاری صندوق سرمایهگذاری جسورانه
سود انتظاری صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه (Venture Capital Funds) معمولاً به موفقیت پروژهها و استارتاپهای سرمایهپذیر بستگی دارد. این صندوقها به دلیل سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا و تکنولوژیمحور که اغلب در مراحل اولیه توسعه قرار دارند، ریسک بالایی دارند، اما در صورت موفقیت این پروژهها، میتوانند بازدهی بسیار بالایی نیز ارائه دهند. در نتیجه، سود انتظاری در این صندوقها معمولاً متغیر و بلندمدت است.
عوامل مؤثر بر سود انتظاری صندوقهای جسورانه عبارتند از:
- موفقیت شرکتهای نوپا: اگر شرکتها و پروژههای سرمایهپذیر صندوق به موفقیت برسند و رشد کنند، ارزش سهام این شرکتها به شدت افزایش یافته و در نتیجه سود بالایی عاید سرمایهگذاران صندوق میشود.
- مدتزمان سرمایهگذاری: بازدهی صندوقهای جسورانه معمولاً بلندمدت است و سرمایهگذاران باید چندین سال صبر کنند تا از سود سرمایهگذاری بهرهمند شوند.
- نوع پروژهها و حوزه سرمایهگذاری: حوزههایی مانند فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی و انرژیهای نو از جمله حوزههایی هستند که صندوقهای جسورانه به آنها علاقهمند هستند و بازدهی آنها میتواند بالا باشد.
- مدیریت صندوق: تیم مدیریتی و تخصصی صندوق نقش کلیدی در موفقیت پروژههای سرمایهپذیر و بهتبع آن در سود انتظاری صندوق ایفا میکند.
در نتیجه، سود انتظاری صندوقهای جسورانه بالا است، اما سرمایهگذاران باید ریسکهای موجود را به دقت بررسی کرده و با نگاه بلندمدت وارد این نوع سرمایهگذاری شوند.
جمعبندی
صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه با هدف سرمایهگذاری در کسبوکارهای نوآورانه و استارتاپها تشکیل میشوند. این صندوقها مناسب افرادی است که آمادگی پذیرش ریسک بالا را دارند و به دنبال سوددهی بلندمدت از پروژههای نوآورانه هستند.